Νέα | SEST

Κάλεσμα ενάντια στον βανδαλισμό έργων τέχνης

Το Σωματείο Εργαζομένων στη Σύγχρονη Τέχνη (ΣΕΣΤ) καλεί σε συγκέντρωση υπέρ της ελευθερίας της τέχνης την Τετάρτη 12 Μαρτίου 2025, στις 18:00 στην Εθνική Πινακοθήκη. Καλούμε τις πολιτιστικές οργανώσεις, τους συλλόγους, τα σωματεία του χώρου της τέχνης και του πολιτισμού, καθώς και κάθε άτομο που επιθυμεί να ενώσει τη φωνή του μαζί μας, να σταθούν απέναντι σε κάθε απόπειρα λογοκρισίας και βίας κατά της καλλιτεχνικής δημιουργίας.

Αφορμή για την κινητοποίηση αυτή αποτελεί η βίαιη επίθεση και ο βανδαλισμός έργων τέχνης της έκθεσης «Η Σαγήνη του Αλλόκοτου», που πραγματοποιείται στην Εθνική Πινακοθήκη υπό την επιμέλεια της διευθύντριάς της, Συραγώς Τσιάρα. Τη Δευτέρα 10 Μαρτίου, ο βουλευτής του κόμματος «Νίκη», Νικόλαος Παπαδόπουλος, προέβη σε καταστροφή εκθεμάτων, επικαλούμενος τη δήθεν προσβολή θρησκευτικών αισθημάτων. Η ίδια έκθεση, σχεδόν προφητικά, διερευνά το αλλόκοτο, το γκροτέσκο και το αποτρόπαιο στην τέχνη, αποτυπώνοντας τη δύναμη της ελεύθερης έκφρασης.

Το ΣΕΣΤ και στο παρελθόν έχει καταγγείλει ενέργειες που υποθάλπουν τη λογοκρισία και τον βανδαλισμό έργων τέχνης. H βία και η λογοκρισία δεν έχουν θέση σε μια ευνομούμενη πολιτεία. Η τέχνη είναι διαχρονικά ένα πεδίο διαπραγμάτευσης ιδεών και ελευθερίας. Σε μια δημοκρατική κοινωνία ο σεβασμός προς την καλλιτεχνική δημιουργία είναι θεμελιώδης και το δικαίωμα έκφρασης ενός δημιουργού, καλλιτέχνη και επιμελητή, είναι αδιαπραγμάτευτο.

Ιδιαίτερα στη σημερινή πολιτική συγκυρία, όπου παρατηρείται άνοδος του αυταρχισμού και εντεινόμενες προσπάθειες φίμωσης της ελεύθερης σκέψης, είναι κρίσιμο να προστατεύσουμε τις τέχνες από οποιαδήποτε απόπειρα εκφοβισμού και καταστολής. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε η δημόσια σφαίρα να μετατραπεί σε πεδίο επιθέσεων ενάντια στον πολιτισμό, ούτε να υποκύψουμε σε φαινόμενα που θυμίζουν σκοταδιστικές εποχές.

Οποιοσδήποτε λογοκρίνει ή βανδαλίζει ένα έργο τέχνης, θέτει σε κίνδυνο την ίδια τη δημοκρατία.

Το ΣΕΣΤ στέκεται αλληλέγγυο με τους καλλιτέχνες, τους επιμελητές και τους θεσμούς που διασφαλίζουν την ελευθερία της καλλιτεχνικής έκφρασης και αντιστέκονται σε πράξεις που απειλούν τη δημοκρατία και τον δημόσιο λόγο.

Το ΔΣ του ΣΕΣΤ

Σχετικά με την έκθεση «WANDERLUST / all passports»

Στην τελευταία Γενική Συνέλευση του ΣΕΣΤ στις 12 Νοεμβρίου συζητήσαμε και αποφασίσαμε να εκφράσουμε γραπτώς τη βαθιά μας δυσαρέσκεια σχετικά με τις αθέμιτες πρακτικές που εφαρμόστηκαν στην έκθεση «WANDERLUST / all passports», σε επιμέλεια του Κώστα Πράπογλου, όπως καταγγέλλουν, μεταξύ άλλων, το BDS Greece, Artists Against Genocide and Artwashing GR, καθώς και άλλοι συνάδελφοι. Οι πρακτικές αυτές, οι οποίες περιλαμβάνουν τη μη αμειβόμενη εργασία, την κάλυψη των εξόδων παραγωγής από τους ίδιους τους καλλιτέχνες-δημιουργούς, την έλλειψη διαφάνειας και την ελλιπή ενημέρωση ως προς τις πηγές χρηματοδότησης της έκθεσης, καθώς και τη συμμετοχή χορηγών που συνδέονται με τη γενοκτονία στην Παλαιστίνη και στον Λίβανο, είναι αντίθετες με τις αρχές και τις αξίες του Σωματείου μας.

Ένας από τους βασικούς σκοπούς του Σωματείου Εργαζομένων στη Σύγχρονη Τέχνη, από την ίδρυσή του, είναι η διασφάλιση ενός δίκαιου και ασφαλούς πλαισίου εργασίας για τα άτομα που εργάζονται στη σύγχρονη τέχνη μέσα από μια αλλαγή παγιωμένων αντιλήψεων και πρακτικών σε ζητήματα που αφορούν τις εργασιακές σχέσεις και αμοιβές. Θεωρούμε λοιπόν υποχρέωσή μας να εκφράσουμε την έντονη αντίθεσή μας όχι μόνο ως προς την έλλειψη αμοιβών για τους καλλιτέχνες που συμμετείχαν στην εν λόγω έκθεση αλλά και ως προς το πλαίσιο και τους όρους της εργασίας τους γενικότερα. Η μη αμειβόμενη εργασία υποβαθμίζει τον κλάδο μας, καθώς εντείνει τις διακρίσεις και υπονομεύει την κοινωνική αναγνώριση του έργου μας. Δυστυχώς, η συγκεκριμένη έκθεση δεν αποτελεί εξαίρεση.

Περαιτέρω προβληματισμό προκαλεί η έλλειψη διαφάνειας ως προς τους χορηγούς της εν λόγω έκθεσης. Η συμμετοχή της πρεσβείας του Ισραήλ, που εν τέλει αποσύρθηκε από το επικοινωνιακό υλικό της έκθεσης μετά από έντονες αντιδράσεις, η στήριξη από εταιρείες οπλικών συστημάτων όπως η ΕFA και η THEON GROUPS που προμηθεύουν τον στρατό του Ισραήλ, καθώς και η ναυτιλιακή εταιρεία Island Oil Holdings, η οποία δραστηριοποιείται στο Ισραήλ και η οποία συμπεριλαμβάνεται στους χορηγούς της έκθεσης, προκαλούν σοβαρά ηθικά διλήμματα. Στο πνεύμα της διαφάνειας, πιστεύουμε ότι οι διοργανωτές οφείλουν να ενημερώνουν τους καλλιτέχνες για την ταυτότητα των χορηγών της εκάστοτε διοργάνωσης. Επιπλέον, θεωρούμε απαραίτητο οι ίδιοι οι συμμετέχοντες να ζητούν να ενημερώνονται αναλαμβάνοντας την ευθύνη για τον τρόπο και το πλαίσιο προβολής του έργου τους.

Χωρίς να επεκταθούμε στα περιστατικά που έχουν καταγραφεί από την πρωτοβουλία Artists Against Genocide and Artwashing GR, δηλώνουμε ρητά ότι οποιαδήποτε άμεση ή έμμεση υποστήριξη της γενοκτονίας στην Παλαιστίνη, όπως αυτή τεκμηριώνεται από το Διεθνές Δικαστήριο, είναι ασυμβίβαστη με τις ηθικές μας αξίες. Προτάσσουμε την κατάπαυση πυρός και την ειρήνη και καταδικάζουμε κάθε συνεργασία με εταιρείες που στηρίζουν τις πολεμικές συγκρούσεις και τον αφανισμό ενός λαού.

Τέλος, αντίθετη μας βρίσκει και η καταγγελλόμενη χρήση βίας από τον επιμελητή και συνεργάτες του εναντίον συμμετεχόντων σε ειρηνική διαδήλωση που πραγματοποιήθηκε στον χώρο της έκθεσης, όπως αποδεικνύεται από βίντεο που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο. Αυτές οι καταχρηστικές συμπεριφορές είναι αδικαιολόγητες, ανεξαρτήτως συνθηκών, και μας θλίβει ακόμη περισσότερο το γεγονός ότι προέρχονται από επαγγελματίες του κλάδου μας.

Την ίδια στιγμή, συγχαίρουμε και στηρίζουμε την καλλιτέχνιδα Ελένη Ζερβού που αποσύρθηκε θαρραλέα από την έκθεση και είμαστε δίπλα σε κάθε συνάδελφο που επιθυμεί να καταγγείλει παρόμοια περιστατικά.

Με γνώμονα την αλληλεγγύη και τη συνεργασία, στόχος μας είναι να συμβάλλουμε έμπρακτα στο άνοιγμα του διαλόγου γύρω από ζητήματα που μας απασχολούν ως επαγγελματίες και στην καλλιέργεια ενός πεδίου που θα διαπνέεται από ασφάλεια, εμπιστοσύνη και διαφάνεια.

ΣΕΣΤ

Προηγούμενες ανακοινώσεις του ΣΕΣΤ: